Fergana şehri nerede diyeceksiniz? Özbekistan’da İpekyolu’nun sonu… Özbekistan’a defalarca gitmiş olmama rağmen bu şehre gitmemiştim. Ben de Fergana ve Kokand hakkında çok şey öğrendim. İnsan gidince, yaşayınca, kültürü deneyimleyince anlıyor. Okumak veya izlemek beni kesmiyor. O yüzden sağlık varken gezmek benim için çok önemli.
Önce neden gittim? Global Tourism Forum etkinliğinde ülkemizi gastronomi turizmi alanında temsil etmek adına gittim. Bu etkinlikte 30’dan fazla ülke güçlü yanlarını tanıtıyor. Kuveyt gibi dünyanın farklı yerlerinden değerli iş insanları ile tanışma imkanı buldum.
Fergana, Taşkent gibi değil, daha bakir ve insanları çok daha sevgi dolu. Önce şunu belirtmek lazım: Biz 50 sene önce nasılsak, Fergana öyle… Sokakta koşuşturan businessman veya businesswoman yok. Trafikte birbirine küfür eden ya da kurnazlık yapmaya çalışan yok; çünkü trafik sorunu yok. Marketlerde sınırsız ürün olmadığından neyi alacağım derdiniz yok. Kredi kartı genelde geçmiyor, cebinde SOM paran kadar konuşabilirsin.
İnsanlar inanılmaz saygılı ve sevgi dolu. Bu şehirde kendimi ve ülkemizdeki sokaktaki insanlığı tekrar sorgulamak durumunda kaldım. Bizde her hafta bir felaket haberinden o kadar sıkılmışım ki… Ben olmadığım hafta Bebek katilleri felaket haberi varmış, ondan önce çocuk cinayeti, ondan önce Dilan Polat. İçişleri Bakanımız inanılmaz çalışkan ve sürekli çete yakalıyor; yakala yakala bitmiyor kardeşim, nasıl bir ülke olmuşuz anlamadım. Hepsi “Kurtlar Vadisi” izledik diye mi oldu, anlayamadım. Biz de “Aşk Gemisi” ve “Dallas” ile büyüdük ama o kadar gaza gelmedik. Neyse, gelelim Fergana’ya…
Aslında “Fergana” medeniyetin beşiği. Şimdi 50 yıl önceki halimiz diyorum ya; zamanında İpekyolu’nun en önemli ticaret merkezi olmuş. Bizi sadece gastronomik anlamda değil, kültürel ve ticari anlamda da gezdirdiler. Şehre yatırım yapacak hedef yatırımcılar ile birlikte fabrika fabrika gezdim. O sebepten şehri anlama imkanı buldum. At eti, Özbek pilavı ana yemekleri… Ekmekleri mükemmel, çerezleri süper. Sırf bunlar için gidilir. Ülkemizde Tarım Bakanlığı at etini serbest bıraksın, herkes rahatlasın; bu şehirde olduğu gibi…
En önemli gastronomik yemekleri; Özbek pilavı, mantı, lagman, tandır kebabı, shurbo (çorbaları süper) ve içecek olarak mükemmel ayranları var. Ben bir de çikolatalı pastalarını pek beğendim. Sabahları kaymak burada normal. Soğuk iklim olduğundan sağlam kahvaltı yapıyorlar. Zeytin ve peynir çeşitlerinde zayıflar ama diğer konularda çok iyiler. Et tabakları onlarda normal. Her sofraya oturduğumuzda yiyecek ve içecekler hazır oluyor. Sadece sıcak ana yemekler geliyor. Önce gözün doyuyor. Aç bekleme ihtimalin olmuyor. Özellikle ekmek çeşitleri çok başarılı.
Bu değerli toplantı öncesinde ülkemizden de çok değerli vizyoner iş insanları ve bürokratlar katıldı. Bunlardan biri de eski Turizm Bakan Yardımcımız Özgül Özkan Yavuz’dur. Kendisi benden önce çok kıymetli bir sunum yaptı. Konuşması salonda büyük ilgi gördü. Bakanlık ve özel sektör tecrübesi ile dinleyicilere vizyon kattı. Ayrıca kendisi fiziksel olarak zayıflamış, ben de kendisinden tiyolar aldım. Nasıl zayıflanır diye… Benim için meslek gereği zor olsa da ben de 10 yaş gençleşmek istiyorum.
Şimdi gelelim şehrin önemli tarihi isimlerine; Fergana, Büyük İskender’in Asya seferinde tanıdığı bir şehir. İpek Yolu sürecinde Asya-Çin arasındaki kültür köprüsüdür. Çin’in ünlü Fergana kanatlı atları buradan gelmektedir. Timur İmparatorluğu egemenliği altında kalmıştır. 19. yüzyılda Rus İmparatorluğu himayesine girmiş, 20. yüzyılda Sovyetler Birliği’nin parçası olmuş ve gelişmiştir. Günümüzde Fergana, Özbekistan’ın önemli kültürel ve ekonomik merkezidir. Özellikle pamuk üretimi, tekstil ve gıda sanayisi ile öne çıkmaktadır.
Gelelim kentin ünlü isimlerine;
- El Fergani (9. yüzyılda yaşamış astronom ve matematikçi, Ay’da bir kratere onun adı verilmiştir.)
- Seyf Fergani; tasavvuf şiir üstadı, mistik öğretileri ile tanınır.
- Babür İmparatorluğu kurucusu; Babür Şah’ın doğum yeri de burasıdır. Gençliği burada geçmiş, sonra Hindistan’da büyük imparatorluğunu kurmuştur.
Bu bilgiler sonrasında özellikle şehrin valisine, vali yardımcısına ve Ticaret Odası başkanına teşekkür etmem lazım. Mükemmel ilgilendiler.
Havalimanından indiğimde yerel dansçılar ve ürünleri ile karşıladılar. Vali yardımcımız direkt uçak merdiveninin ayağında beni bekliyordu. VIP salonda biz çayımızı içerken pasaport kontrolü yapılıp, pasaportlarımız geri getirildi. Bu anlamda saygı, sevgi ve misafirperverlik nedir tekrar hatırlattılar. Geldiğimizden dönene kadar elimizi cebimize attırmadılar. Sadece Valimiz değil, kişiye özel mihmandarlarımız dahil…
İlk gece şarj kablom arıza yaptı, sabah kutusunda hazır yenisi alınmış olarak Sadaf kardeşimiz organize etti. Kokand şehrinde ise benim sosyal medya gastronomik mihmandarlarım yanımdan ayrılmadı. Orada da Parizoda benimle ilgilendi. Kendisi ve ekibi mükemmel ağırladı. Helva ve çerez hediyeleri için de teşekkürler.
Valimiz ve vali yardımcımız süper çalışkan ve vizyoner. Ülkemizde de valilerimize vizyon anlamında örnek olurlar. Bozarov ve Akmedov’a emekleri için teşekkür ederim.
Tabii tüm etkinliğin kaliteli geçmesi için uykusuz geçen gecelerde yoğun çalışan Global Tourism Forum markası sahibi tecrübeli turizmci Bulut Bağcı kardeşime ve ekibine içten teşekkürler.
Bu haftalık benden bu kadar. Kalın sağlıcakla…